محمد باریکانی/خبر‌نگار

کمپ بیـن‌المللی «ورنادوک» متشکل از معماران ژاپن، کامبوج، فنلاند، فرانسه و ایران با حمایت معاونت میراث فرهنگی، در شهر نشتیفان، مرز بین خراسان جنوبی و رضوی مستقر شده‌اند تا مستندسازی پرونده ثبت جهانی آسبادهای نشتیفان را به سرانجام برسانند.
به گزارش همشهری، در پرونده ثبت ملی آسبادهای نشتیفان آمده است که قدمت (آسبادها)آسیاب‌های بادی نشتیفان به دوره صفوی بازمی‌گردد، اما در سفرنامه‌های تاریخی قدمت برخی آسبادها در ایران به دوره تیموری نیز رسیده است. آسبادهای نشتیفان یکی از مهم‌ترین سازه‌های تاریخی در شرق ایران است که پرونده ثبت جهانی آن در آینده به یونسکو ارسال می‌شود.

آسبادهای نشتیفان مجموعه‌ای از 40آسیاب بادی بودند که اکنون 34آسباد همچنان برقرار مانده‌اند و از این تعداد نیز تنها 5آسباد همچنان زنده و مشغول به فعالیت هستند.
فعالیت آسبادهای نشتیفان به آرد‌کردن گندم روستاییان اختصاص دارد و این سازه‌های تاریخی از صدها سال قبل تاکنون به گردش برای تامین نان روستاییان شرق ایران مشغول هستند.

محمود باعقیده، مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان خواف با اشاره به مرمت آسبادهای نشتیفان و تلاش برای ثبت جهانی آسیاب‌های بادی نشتیفان، گفت: آسبادهای نشتیفان همچنان در حال فعالیت هستند و نیاز روستاییان نشتیفان در تهیه آرد مورد نیاز را برآورده می‌کنند.
پرونده ثبت جهانی آسبادهای نشتیفان در حالی در دستور کار برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است که هیأت بین‌المللی ورنادوک با حضور معماران خارجی و داخلی فعالیت مستندسازی آسبادهای نشتیفان برای قرار‌گرفتن در فهرست جهانی یونسکو را آغاز کرده است. این هیأت به‌مدت 15روز در نشتیفان مستقر شده ‌و اقدام به مستندسازی جزئیات ساختار معماری آسبادهای نشتیفان می‌کند.

علی ملک‌عباسی، مسئول برپایی کمپ ورنادوک در نشتیفان به همشهری می‌گوید: تلاش تیم مستندساز به ثبت جهانی آسبادهای نشتیفان کمک می‌کند.
او با اعلام اینکه هر‌یک از اعضای این گروه در معماری بوم‌ساخت در جهان ازجمله ویتنام، کامبوج و فنلاند فعالیت کرده‌اند، افزود: تخصص این گروه فعالیت مستندسازی ساختارهای معماری بوم‌ساخت است.

 تفاوت آسبادهای ایران با هلند
توماس کلاس، معمار فنلاندی عضو گروه ورنادوک که برای مستندنگاری آسبادهای نشتیفان به شهرستان خواف از نقاط دور‌دست شرق کشور سفر کرده است، به همشهری می‌گوید: شناخت از معماری ایران بسیار جالب است.
به گفته توماس کلاس، آسیاب‌های نشتیفان مورد توجه زیاد است چون کشورهای زیادی مثل هلند از تکنیک برقی استفاده می‌کنند و بنابراین شناخت معماری بومی آسبادهای نشتیفان بسیار حائز اهمیت بود. او با اعلام اینکه معماری ایران به اندازه‌ای خاص است که نمی‌توان انتهایی برای آن درنظر داشت، افزود: در قالب توریست یا در کمپ‌های علمی ورنادوک بار دیگر برای درک‌معماری  به ایران سفر خواهم کرد. انیس درویشی، یکی از متخصصان بومی نشتیفان در امر آسبادهای این شهر نیز با اشاره به جزئیات ساختار آسبادهای نشتیفان، گفت: ستون‌هایی که مالکان آسبادها و مردم نشتیفان از آن برای عمود آسبادها استفاده می‌کردند، از جنگلی است که خودشان برای ساخت آسبادها کاشته‌اند. علی ملک‌عباسی، مسئول کمپ ورنادوک در مستندسازی آسبادهای نشتیفان برای ارائه به یونسکو به هوش معماری سازندگان آسیاب‌های بادی نشتیفان اشاره کرد و گفت: مردم نشتیفان پشت آسبادهای این شهر گورستان احداث کرده‌اند تا از هرگونه ساخت‌وساز پشت آسبادها و ایجاد سد در برابر وزش باد جلوگیری کنند.

منبع: همشهری