مدیر امور آب و فاضلاب شهرستان خواف گفت: آب شرب روستاهای جنوب خواف تأمین است اما گرمای بیش از حد هوا، قطعی برق و الگوی مصرف نادرست باعث شده‌ است که در مواقعی این روستاها با کمبود آب مواجه باشند.

بعد از انتشار گزارش تصویری و به دنبال آن ویدئویی از مشکل آب آشامیدنی در روستاهای جنوب شهرستان خواف که در خبرگزاری ایسنا منتشر شد، مدیر امور آب و فاضلاب شهرستان خواف درباره این موضوع توضیحاتی را ارائه داد که در ادامه می‌خوانید.

به گزارش خواف نیوز سید حسن رضائیان در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: میزان نیاز آبی شهرها و روستاها بر اساس فرمول تخصصی با توجه به منطقه جغرافیایی و میزان جمعیت، به صورت لیتر بر ثانیه در طول شبانه‌روز محاسبه می‌شود و با توجه به آن آب مورد نیاز در اختیار شهرها و روستاها قرار می‌گیرد.

رضائیان اظهار کرد: با توجه به آمار اعلام شده از سوی مرکز بهداشت، جمعیت روستای علی‌آباد ۱۱۲۴ نفر و جمعیت روستای حسن‌آباد ۶۸۱ نفر گزارش شده‌ است که این دو روستا با هم به صورت یک مجتمع هستند و با توجه به فرمول، میزان نیاز آبی بر اساس ضریب منطقه‌ای و جمعیت چیزی حدود ۶ لیتر بر ثانیه محاسبه شده‌ است.

استفاده از آب شرب برای دام‌ها روستاییان را با تنش‌هایی مواجه کرده‌ است

وی ادامه داد: میزان آبی که برای این دو روستا استحصال می‌شود بیشتر از میزان مورد نیاز و حدود ۸ لیتر بر ثانیه است اما استفاده از الگوی مصرف نادرست و استفاده از آب شرب برای دام روستاییان را با تنش‌هایی مواجه کرده‌ است.

رضائیان خاطرنشان کرد: بسیاری از مردم منطقه دامدار هستند و سال جاری به دلیل خشکسالی، بسیاری از چشمه‌ها و قنوات که منبع تأمین آب دام بوده‌اند خشک شده و یا دچار افت دبی شده‌ است و روستاییان بخشی از آبی را که برای مصارف شرب، بهداشتی و پخت‌وپز در اختیار آن‌ها قرار دارد، برای دام استفاده می‌کنند و در واقع آب دام که باید از جای دیگری تأمین شود، به توان تولیدی آب شرب تحمیل می‌شود و میزان آب شرب منطقه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

وی افزایش دما و گرمی بیش از حد دما در سال جاری را یکی از دلایل افزایش مصرف دانست و یادآور شد: بنا بر گزارش هواشناسی، سال جاری، گرمترین بهار و گرمترین تابستان در طول ۵۰ سال اخیر را تجربه‌ کردیم و در شهرستان خواف دمای هوا گاهی اوقات به ۴۸ درجه نیز رسیده‌ است.

رضائیان ادامه داد: از دمای ۳۵ درجه به بالا، با افزایش هر یک درجه دمای هوا، میزان مصرف آب ۳ درصد افزایش می‌یابد که این به دلیل استفاده از سیستم‌های سرمایشی، استحمام و… است همچنین در دو سال اخیر بحران کرونا باعث شد به دلیل شست‌وشوها و ضدعفونی‌ها، میزان مصرف آب افزایش یابد.

قطعی برق ار تأثیرگذارترین علل قطعی آب در ماه‌های اخیر بود

مدیر امور آب و فاضلاب شهرستان خواف قطعی برق را یکی از تآثیرگذارترین دلایل قطعی آب در کشور و در منطقه ذکر کرد و توضیح داد: با توجه به کمبود نیرو و برای جبران بار بر اساس برنامه‌ریزی قبلی، در بسیاری از نقاط کشور و از جمله شهرستان خواف در ساعاتی از شبانه‌روز با قطعی برق مواجه بودیم.

وی تصریح کرد: چاه‌های آب شرب با برق کار می‌کند و زمانی که برق قطع می‌شود ما در واقع هم ظرفیت تولید را از دست داده و هم حجم ذخیره را از دست می‌دهیم، یعنی اگر به عنوان مثال ۲ ساعت قطعی برق داشته باشیم تنشی که به ما وارد می‌شود حدود ۴ ساعت است.

رضائیان تأکید کرد: در روزها و ماه‌های اخیر تمامی عوامل بالا دست به دست هم داده و باعث شد که شرایط در منطقه بغرنج شود و گرنه در حالت عادی چون توان تولید ما بیش از نیاز آبی منطقه بوده نباید مشکلی پیش می‌آمد.

وی در پاسخ به این سوال که چرا در روستای علی‌آباد از دستگاه آب‌شیرین‌کن استفاده می‌شود و درباره کیفیت آبی که در اختیار روستاییان قرار می‌گیرد، گفت: در منطقه جلگه زوزن با توجه به ساختار زمین‌شناسی و وجود گنبدهای نمکی و ساختارهای گچی میزان EC آب به دلیل وجود یون‌های پتاسیم و سدیم بالا است و آب به اصطلاح لب‌شور است و این آب به لحاظ شرب و سایر مصارف هیچ مشکلی ندارد اما ممکن است برای هر ذائقه‌ای گوارا نباشد، به همین دلیل در روستا از دستگاه آب شیرین‌کن استفاده می‌شود.

متولی دستگاه آب‌شیرین‌کن دهیاری است

مدیر امور آب و فاضلاب شهرستان خواف ادامه داد: متولی دستگاه آب‌شیرین‌کن دهیاری است و این دستگاه توسط خیر خریداری و در محل نصب شده و کل فرایند نگهداری، تعمیر و… آن با دهیاری است و امور آب و فاضلاب در نگهداری آن مسئولیتی را عهده دار نیست، فقط با توجه به شرایطی که در منطقه حاکم بود ما حتی بدون اینکه هزینه‌ای برایشان داشته باشد آب در اختیارشان قرار دادیم و در قالب انشعاب آبی که از اداره آب و فاضلاب گرفته شده است، آب وارد مخزن ذخیره آن‌ها شده و بعد وارد دستگاه شده و تصفیه می‌شود و هر ۴۸ ساعت حدود ۱۰ هزار لیتر آب وارد مخزن کردیم و مشکلات اخیر به وجود آمده برای دستگاه نیز بیشتر به دلیل فرسودگی بعضی قطعات در حوزه تعمیر و نگهداری و همچنین قطعی برق بوده‌ است.

رضائیان گفت: به منظور تأمین آب شرب این دو روستا و طی صحبتی که با شورای اسلامی و دهیار روستاها داشتیم اقداماتی انجام شده و یا در دست انجام است که از جمله آن احداث مخزن بتنی ۵۰۰ متر مکعبی است که این مخزن به همت قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه امام رضا( ع ) ساخته شده و در اردیبهشت ماه سال جاری افتتاح شد.

وی همچنین بحث اصلاح شبکه و رفع فرسودگی شبکه انتقال آب را از جمله اقدامات دیگر برشمرد و مطرح کرد: بحث اصلاح شبکه با اولویت روستای حسن‌آباد که فرسودگی بیشتری دارد انجام خواهد شد و به موازات آن برای روستای علی‌آباد هم کار خواهد شد که سعی ما بر این است که طی بازه زمانی یکی دو ماه آینده این اقدامات انجام شوند؛ همچنین قرار شد روی چاه منطقه نیز مهندسی مجددی انجام شود تا این چاه در هنگام تنش‌ها کمتر با مشکل مواجه شده و با پیش‌بینی تنش‌ها، ذخیره‌سازی بیشتری داشته باشد.

روستای کالشور از شبکه اختصاصی آب شرب برخوردار است

مدبر امور آب و فاضلاب شهرستان خواف در رابطه با مشکل آب شرب روستای کالشور نیز گفت: تأمین آب شرب روستای کالشور به همراه چند روستای دیگر از طریق مجتمع ده خطیب است و در این منطقه نیز میزان شوری آب تا حدودی بالا است اما حسنی که این منطقه دارد این است که در کوه‌های مجاور منطقه موسوم به کوه کیبر چشمه‌های آبی داریم که از جمله اقداماتی که در این روستا انجام شد این بود که این چشمه‌ها به‌سازی شده و خط انتقال برای آن اجرا شد و آب آن وارد مخزن ذخیره آب ورودی روستا می‌شود و در آنجا گندزدایی شده و بعد وارد یک شبکه اختصاصی می‌شود.

وی با اشاره به اینکه در هیچ جای شهرستان شبکه اختصاصی آب شرب به این شکل نداریم، افزود: در سر هر چهارراه و کوچه اصلی روستای کالشور یک شیر برداشت آب نصب شده‌ است و برداشت آب شرب از این محل‌ها انجام می‌شود.

او بیان کرد: در بازدیدی که هفته‌های گذشته از منطقه داشتیم مردم روستا بسیار خوشحال بودند و بابت آب شرب نگرانی نداشتند فقط گله‌ای که داشتند مربوط به قطعی آب در بعضی ساعات بود که با بررسی‌های انجام شده، این قطعی‌ها درست مربوط به زمانی بود که برق منطقه قطع بوده که در این زمینه توضیحاتی داده‌ شد و مردم توجیه شدند.

رضائیان گفت: در مجتمع ده خطیب آب به اندازه مورد نیاز روستاییان تحت پوشش، استحصال شده و ذخیره‌سازی و توزیع انجام می‌شود اما برای اینکه شرایط نرمال‌تر شده و قدرت مانور ما بیشتر شود، اقداماتی در حال انجام بوده و هست که از جمله این اقدامات افزایش توان تولیدی چاه کالشور است؛ توان تولیدی چاه کالشور یک لیتر بر ثانیه بود که طی دو سه هفته گذشته برای این چاه پمپ جدیدی گذاشتیم و توان تولیدی این چاه از یک لیتر بر ثانیه به ۵ لیتر بر ثانیه رسید.

وی بهسازی قنات کمال‌آباد و اجرای خط انتقال ۹ کیلومتری را از جمله اقدامات دیگر برای بهبود مجتمع آب ده‌خطیب برشمرد و ابراز امیدواری کرد: با اقداماتی که در این مجتمع در حال انجام است در سال آینده شرایط ما به مراتب از آنچه که هست بهتر خواهد بود و هر چند به اندازه نیاز آبی آب دارند اما سعی خواهیم‌ کرد با این اقدامات، میزان توان تولید را بیشتر کنیم تا در شرایط بحرانی حجم ذخیره بیشتری داشته‌ باشیم.

رضائیان درباره مشکل آب برای دام‌ها در پی خشکسالی، بیان کرد: متولی امور مربوط به دام جهاد کشاورزی و در مناطق عشایری نیز امور عشایری است و اداره آب و فاضلاب متولی امور دام نیست و از حیطه کاری ما خارج است و اگر هم قرار است آب و فاضلاب متولی بحث تأمین آب دام باشد، باید با توجه به اینکه تعداد دام‌ها در منطقه زیاد است میزان نیاز آبی برآورد شده و اعتباراتی در اختیار آب و فاضلاب قرار بگیرد تا بتواند آب بیشتری برداشت کرده و انشعاباتی در قالب دامداری یا صنعتی به روستاییان واگذار کند.

یکی از مهمترین چالش‌ها و معضلات در بحث آب، انشعابات غیرمجاز است

مدیر امور آب و فاضلاب شهرستان خواف در ادامه فرهنگ‌سازی در زمینه مصرف آب را از نیازهای ضروری جوامع شهری و روستایی دانست و گفت: متأسفانه بعضی افراد فکر می‌کنند چون متولی تأمین آب، دولت و یک دستگاه دولتی است و می‌توانند آب را هدر داده و یا به شیوه‌های نادرست از جمله انشعابات غیرمجاز از آب استفاده کنند.

رضائیان در رابطه با انشعابات غیر مجاز گفت: بعضی افراد سودجو برای اینکه هزینه کمتری متقبل شوند، از انشعاب و یا کنتور خود استفاده نمی‌کنند بلکه بدون هماهنگی، قبل از کنتور و از انشعاب اصلی، انشعاب می‌گیرند و از آب آن برای مصارف کشاورزی به خصوص برای باغات پسته و یا تأمین آب مورد نیاز دام استفاده می‌کنند.

وی تصریح کرد: این انشعابات غیرمجاز از طریق کنتور مشخص نمی‌شود و تنها راه شناسایی آن از طریق پایش و یا گزارش‌های مردمی است که این مهم در دستور کار بوده و هست و تا کنون نیز انشعابات غیر مجازی در روستاهای علی‌آباد و حسن‌آباد شناسایی و پیگیر قطع آن هستیم.

رضائیان گفت: بعضی از مشترکان نیز از پمپ‌های مکنده در انشعاب خود استفاده می‌کنند که این امر نیز شبکه را دچار تنش می‌کند و باعث می‌شود همسایگان و یا کوچه‌های مجاور دچار افت فشار آب شوند.

مدیر امور آب و فاضلاب شهرستان خواف گفت: قرائت کنتورهای آب در روستاها بر عهده فردی به نام آبدار است که از اهالی همان روستا است اما از زمانی که روستاها زیرمجموعه آب و فاضلاب شهری شده‌اند سعی شده است که قرائت کنتورها که نظارت بر نحوه مصرف و عملکرد کنتورها است به افراد متخصص واگذار شود و شهرستان خواف به عنوان شهرستان پیشرو این اقدام را انجام داده و از این طریق و بر اساس گزارش‌هایی که قاریان ارائه می‌دهند مشترکان کم مصرف و یا پرمصرف از طریق سامانه شناسایی شده و پیگیری‌های لازم انجام می‌شود.

متولی انتقال آب به مناطق خارج از شهرستان اداره آب و فاضلاب نیست

وی در زمینه یکی از بحث‌های چالشی شهرستان خواف که بحث انتقال آب از دشت خواف به گناباد است و عده‌ای این امر را مسبب مشکلات موجود می‌دانند، گفت: بحث انتقال آب از دشت خواف به گناباد موضوعی است که ۲۸ سال پیش و بنا بر شرایط آن زمان در مورد آن تصمیماتی گرفته شده و متولی انتقال آب در استان، آب منطقه‌ای و در شهرستان نیز متولی آن مدیریت منابع آب است و بعضی به اشتباه آب و فاضلاب را در این زمینه دخیل می‌دانند در صورتی که آب و فاضلاب نیز از مشترکان امور آب و یا آب منطقه‌ای است و رسالت اداره آب و فاضلاب، استحصال، ذخیره‌سازی، انتقال و توزیع آب است و در زمینه انتقال آب به مناطق دیگر هیچ دخل و تصرفی ندارد.

مدیر امور آب و فاضلاب شهرستان خواف تأکید کرد: بنا بر مسئولیتی که قبول کرده‌ایم، وظیفه خود می‌دانیم که مشکلات را حل کرده و به حداقل برسانیم و در این زمینه پذیرای هر گونه انتقاد و پیشنهادی هستیم و لازم است هر گونه مشکلی را که به ما مربوط می‌شود ابتدا با خود ما در میان بگذارند و از ما راهکار بخواهند و چنانچه موضوعی در حیطه اختیارات ما باشد، تمام سعی و تلاش خود را به کار خواهیم برد تا مشکلات را حل کنیم.

منبع: ایسنا