آسبادها، شاهکار حیرت انگیز مهندسی خواف!

یکی از بزرگترین مجموعه های خشت، گل و چوبی که از قدیمی ترین بناهای این نوع سازه در جهان است را می توان آسبادهای خواف دانست که با تلفیق هنر و فناوری یکی از شاهکاری مهندسی ایران باستان می باشد. خواف در نوار مرزی شرق ایران و در 250 کیلومتری جنوب شرقی یکی از تاریخی ترین مکان های خراسان به شمار می آید.

ریشه ی نام شهر نشتیفان که آسبادها در آن قرار دارند، در واقع ترکیبی است از دو واژه ی محلی «نش» به معنای نیش عقرب و «تیفان» که محلی شده «توفان» می باشد و در تمام سال نشتیفان را وزش بادهای موسمی در بر می گیرد.

اهالی نشتیفان با توجه به شرایط جغرافیایی که داشتند در آن زمان به فکر بهره برداری از این شرایط طبیعی بوده اند تا با احداث آسیاب بادی هایی از نیروی جنبشی باد جهت آرد کردن گندم نیز استفاده کنند. از این شاهکار مهندسی همچنین در کارهای دیگری مانند پمپ کردن آب نیز استفاده کردند که به آن پمپ بادی گفته می شود.

آسبادهای خواف از چوب، خشت و گل هستند. این آسبادهای به یادمانده از دوران صفوی در روستای خواف واقع شده اند که برای استفاده بهینه از وزش بادهای قوی، مداوم و 120 روزه سیستان ساخته شدند. این بادها پره های چوبی آسبادها را به حرکت در می آوردند و باعث آسیاب شدن گندم ها می شدند. تصویر این آسبادها که در کنار هم صف کشیده اند، بسیار عجیب و غرورآفرین است.